Celem ewaluacji śródokresowej Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST) w Małopolsce Zachodniej była analiza postępów realizacji programu oraz oceny jego skuteczności w kontekście wyzwań związanych z transformacją regionu. Obszar przestrzenny badania obejmował cztery powiaty: oświęcimski, chrzanowski, olkuski i wadowicki, a jego zakres merytoryczny odnosił się zarówno do analizy wdrożenia FST, jak i aktualizacji diagnozy społeczno-gospodarczej.
Wyniki ewaluacji wskazują na szereg pozytywnych, zgodnych z zakładanymi celami, efektów, a także obszary, które wymagają doskonalenia. Wyniki badań (w szczególności ankietowych) wskazują także na pewne bariery, które utrudniają wdrażanie FST.
Przeprowadzone analizy pokazują, że wdrażanie FST jest bardzo dużym wyzwaniem, w szczególności z uwagi na dynamicznie zmieniające się, wręcz niemożliwe do przewidzenia, uwarunkowania. Należą do nich przede wszystkich dynamiczny rozwój sztucznej inteligencji oraz wojna w Ukrainie. Te dwie determinanty znacząco wpłynęły zarówno na rynek pracy, jak i na podejście do bezpieczeństwa energetycznego, ściśle powiązanego z transformacją energetyczną, a których nie dało się przewidzieć podczas projektowania wsparcia.
FST nie może być zatem traktowany jako pasywny instrument finansowy, odpowiadający na istniejący popyt. Te zmiany globalne wymuszają, aby FST był traktowany jako aktywny, strategiczny katalizator głębokich zmian strukturalnych.