Małopolskie Obserwatorium
Rozwoju Regionalnego

Najważniejsze informacje

W porównaniu do stanu na koniec 2017 r. w Małopolsce odnotowano 3-procentowy wzrost liczby podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON. Na koniec grudnia 2018 r. było ich w sumie 391,5 tys. Sektor prywatny skupiał 380,2 tys. podmiotów, tj. 97,1% (wzrost o 3% w stosunku do 2017 r.), a sektor publiczny 7 tys. (spadek o 1,8% w stosunku do 2017 r.)

• Handel, naprawa pojazdów samochodowych, budownictwo oraz działalność profesjonalna, naukowa i techniczna to sekcje PKD 2007, w których swoją działalność prowadziła prawie połowa podmiotów sektora prywatnego. Z kolei podmioty sektora publicznego specjalizowały się w szczególności edukacją, obsługą rynku nieruchomości, a także administracja publiczną i obroną narodową oraz obowiązkowym zabezpieczeniem społecznym. Rozpatrując łącznie sektor publiczny i prywatny można stwierdzić, że dominowały następujące sekcje PKD: handel; naprawa pojazdów samochodowych – 85,9 tys. (o 1,4% mniej niż w 2017 r.), budownictwo – 56,6 tys. (wzrost o 6,6%w porównaniu do 2017 r.), działalność profesjonalna, naukowa i techniczna – 40,4 tys. (wzrost o 4,9% w porównaniu do 2017 r. ) oraz przetwórstwo przemysłowe – 36,6 tys. (wzrost o 0,1% w porównaniu do 2017 r. ).
• Udział podmiotów należących do sekcji działalność profesjonalna, naukowa i techniczna wzrósł w skali roku o 0,2 p. proc. (podobnie jak w 2017 r.) do poziomu 10,3%, natomiast stosunkowo wysoki udział podmiotów z sekcji handel; naprawa pojazdów samochodowych w ogólnej liczbie jednostek prawnych zmalał o 1,0 p. proc. i wyniósł 21,9%.
• W zakresie formy prawnej działalności w stosunku do 2017r. odnotowano tendencję wzrostową dla spółek komandytowych na poziomie 16,6% oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w wysokości 4,9%. Tendencja spadkowa wystąpiła natomiast w przypadku spółek handlowych (spadek o 4,5%) oraz spółdzielni (spadek o 29,2%).
• Liderem w zakresie koncentracji terytorialnej podmiotów gospodarczych na 1 km ² jest miasto Kraków, w którym swoją siedzibę ma 35,9% z nich.

Wykres 1. Struktura podmiotów gospodarki narodowej wg rodzajów działalności w 2018 r. Stan nadzień 31 XII 2018 r.(%)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych US w Krakowie.

Podmioty gospodarcze wg liczby pracujących i formy prawnej

Według kryterium przewidywanej liczby pracujących w Małopolsce dominują mikroprzedsiębiorstwa zatrudniające do 9 osób. W grudniu 2018 r. ich liczba wyniosła 376,5 tys. Podmiotów małych (zatrudniających 10–49 osób) znajdowało się w bazie REGON 12,4 tys., natomiast jednostek średnich i dużych (zatrudniających 50 i więcej osób) – 2,6 tys.

W porównaniu ze stanem na koniec 2017 r. odnotowano wzrost liczby mikroprzedsiębiorstw – o 3,4%, a spadek liczby podmiotów małych – o 5,3%, a także podmiotów średnich i dużych – łącznie o 3,4%.

Wykres 2. Struktura podmiotów gospodarki narodowej wg przewidywanej liczby pracujących w 2018 r. Stan nadzień 31 XII 2018 r.(w tys.)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych US w Krakowie.

Działalność gospodarczą w Małopolsce w większości prowadzą osoby fizyczne. Taką formę prawną reprezentuje 73% podmiotów. Jednocześnie w porównaniu do 2017 r. odnotowano ich wzrost z 272,6 tys. do 285,8 tys. (4,9%). W zakresie osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej rejestr REGON obejmował z kolei w grudniu 2018 r. 105,7 tys. podmiotów. Ich liczba spadła w ujęciu rocznym o 1,6%.

Łączna liczba spółek wpisanych do rejestru REGON w województwie małopolskim w końcu 2018 r. wyniosła ok. 70,2 tys. Rejestr obejmował 41,5 tys. spółek handlowych, czyli o 4,5% mniej w skali roku. Liczba spółek cywilnych wyniosła natomiast 28,3 tys. i tym samym nieznacznie wzrosła w stosunku do poprzedniego roku – o 0,4%.

Wśród spółek handlowych odnotowano 33,2 tys. podmiotów z kapitałem prywatnym krajowym ( mniej o 5,9% w porównaniu do 2017 r.), 5,6 tys. spółek z udziałem kapitału zagranicznego (mniej o 11,0% w porównaniu z 2017 r.), 0,3 tys. spółek państwowych osób prawnych (spadek o 19,5% w porównaniu) oraz 0,1 tys. spółek Skarbu Państwa (spadek o 17,8% w porównaniu do 2017 r.).

Ponadto w grudniu 2018 r. w rejestrze znajdowało się 0,8 tys. spółdzielni (spadek o 0,3 tys. w porównaniu do 2017 r.), 2,6 tys. fundacji (wzrost o 0,1 tys. w porównaniu do 2017 r), 9,8 tys. stowarzyszeń (spadek o 0,4 tys. w porównaniu do 2017 r.) oraz 0,3 tys. organizacji społecznych (bez zmian w porównaniu do 2017 r.).

W 2018 r. zarejestrowano 37,2 tys. nowych podmiotów gospodarczych, w tym 30,5 tys. osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą i 3,9 tys. spółek handlowych. Największą liczbę nowych podmiotów zarejestrowano w sekcjach: budownictwo – 8,0 tys. (21,6% ogólnej liczby nowo wpisanych podmiotów), handel; naprawa pojazdów samochodowych – 5,7 tys. podmiotów (15,3%), działalność profesjonalna, naukowa i techniczna – 4,1 tys. nowych jednostek (10,9%). Wyżej wymienione sekcje PKD skupiały łącznie prawie połowę (47,8%) ogólnej liczby zarejestrowanych podmiotów.

Liczba i koncentracja podmiotów gospodarczych
w skali powiatów i podregionów

Liczba podmiotów gospodarczych wzrosła w skali roku we wszystkich podregionach i powiatach województwa małopolskiego. Największy relatywny wzrost ich liczby zaobserwowano w powiecie dąbrowskim (o 7,4%), a następnie w nowosądeckim i brzeskim (po 6,1%), limanowskim i tarnowskim (po 5,6%), nowotarskim i proszowickim (po 5,4%) oraz krakowskim (5,0%) i wielickim (4,9%).

W zakresie podregionów największą liczbę wpisów do rejestru odnotowano w Krakowie, tj. 35,9% ogólnej liczby podmiotów, następnie 19,9% w podregionie krakowskim, 14,2% w oświęcimskim, 11,6% w podregionie nowosądeckim i po 9,2% w podregionie nowotarskim oraz tarnowskim. Wyłączając Kraków, najwięcej podmiotów miało swoją siedzibę w powiecie krakowskim (31,8 tys.), nowosądeckim oraz wadowickim (po 17,0 tys.).

Największa koncentracja podmiotów gospodarczych, wyrażająca się w ich liczbie na 1 km², występuje w Krakowie, gdzie w 2018 r. wynosiła ona 430 podmiotów (w 2017 r. – 424), a także w dwóch pozostałych miastach na prawach powiatu, tj. Nowym Sączu – 170 i Tarnowie – 162. W skali powiatów największą koncentrację odnotowano z kolei w powiecie wielickim (37), oświęcimskim (36), chrzanowskim (33) oraz wadowickim i krakowskim (po 26). W pozostałych powiatach omawiany wskaźnik był niższy od średniej wojewódzkiej wynoszącej 26 podmiotów na 1 km² .

Rycina 1. Liczba podmiotów gospodarki narodowej w tys. w podziale na powiaty według stanu na 31 XII 2018 r.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych US w Krakowie.

Opracowanie zawiera dane zaczerpnięte z informacji sygnalnej Urzędu Statystycznego w Krakowie dotyczącej liczby, struktury, obszaru działalności i koncentracji terytorialnej podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON w województwie małopolskim wg stanu na koniec 2018 r.