Ruch migracyjny w Małopolsce
Zapraszamy do zapoznania się z raportem Ruch migracyjny w Małopolsce, będącym diagnozą zjawiska migracji zarobkowych występujących w województwie, zarówno z perspektywy osób wyjeżdżających, jak i przyjeżdżających do pracy w regionie oraz migrantów powrotnych w latach 2004–2016.
Zjawisko migracji w mniejszym lub większym stopniu dotyka znaczący odsetek mieszkańców Małopolski. W poszukiwaniu lepszych warunków życia, pracy, stworzenia sobie nowych możliwości rozwoju przemieszczają się członkowie rodzin, przyjaciele, znajomi. Z Małopolski wyjeżdżają, ale co cieszy, również i napływają nowi mieszkańcy zarówno Polacy, jak i cudzoziemcy. Od 2012 roku obserwuje się ciągły, narastający trend w zakresie migracji zewnętrznych i wewnętrznych.
Według szacunków sporządzonych na podstawie Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku, poza granicami Polski przebywały czasowo, czyli dłużej niż 3 miesiące, ponad 2 miliony Polaków. Emigranci pochodzący z Małopolski stanowili 9,3% tej grupy, czyli około 187,5 tys. Wśród nich przeważali migranci długookresowi, czyli osoby pozostające poza granicami kraju powyżej 12 miesięcy (ponad 78,0%). Zdecydowana większość małopolskich długookresowych migrantów czasowych to uczestnicy migracji poakcesyjnych, którzy wyjechali po 2004 roku – około 73,0%.
KTO Z MAŁOPOLSKI WYJEŻDŻA
W latach 2004–2014 z województwa wyemigrowało na stałe (wymeldowało się na pobyt stały) ponad 20,5 tys. mieszkańców, z czego około 13,8 tys. z miast, a 6,7 tys. ze wsi. Największy strumień emigracji na pobyt stały zaobserwowano, podobnie jak w przypadku całego kraju, w 2006 roku. Z Małopolski wyjechało wówczas 2,5-krotnie więcej mieszkańców niż w roku poprzednim (niemal 3,2 tys.). W 2013 roku po raz kolejny odnotowano wyraźnie silniejsze natężenie wyjazdów, które w następnym roku uległo zmniejszeniu i wyniosło 2,1 tys.
Jak wynika ze statystyk oraz obserwacji ekspertów rynku pracy, z Małopolski wyjeżdżają przede wszystkim osoby młode, w wieku produkcyjnym, między 25 a 50 rokiem życia, wykształcone – legitymujące się średnim lub wyższym poziomem wykształcenia oraz fachowcy, dobrze przygotowani pod względem kompetencji zawodowych. Wśród emigrantów dominują osoby, które nie mogą znaleźć pracy na lokalnym rynku pracy lub ta dostępna jest zbyt nisko płatna, będące po studiach, ale jeszcze przed etapem założenia rodziny lub starsze, które już odchowały swoje dzieci.
Struktura wieku migrantów czasowych (2011 rok) oraz migrantów na pobyt stały (2014 rok) na tle struktury wieku mieszkańców województwa małopolskiego
Źródło: opracowanie własne na podstawie: * – BDL GUS, ** – NSP 2011.
Podejmując pracę za granicą, migranci przeważnie nabywają szereg nowych kompetencji bądź doskonalą te, które już posiadają, zdobywają doświadczenie. Chętnie uczestniczą w kursach i szkoleniach oferowanych przez pracodawców, a także sami dążą do podniesienia swoich kwalifikacji, co w rezultacie ma się przełożyć na lepsze warunki zatrudnienia za granicą. Emigranci wskazują również, że samo doświadczenie pracy za granicą to czynnik zwiększający ich konkurencyjność na polskim rynku pracy w przypadku ewentualnego powrotu do kraju.
KTO DO MAŁOPOLSKI PRZYJEŻDŻA
Z roku na rok przybywa cudzoziemców chętnych do podjęcia pracy w Małopolsce. Zwiększający się napływ imigrantów zarobkowych do Małopolski zauważalny jest już od 2012 roku. Niemniej gwałtowny wzrost zainteresowania pracą w województwie nastąpił w 2015 roku i był kontynuowany w 2016 roku.
Imigranci przyjeżdżają do Małopolski ze wszystkich kontynentów świata, jednak zdecydowanie największą grupę stanowią obywatele Ukrainy (85% w ogóle wydanych pozwoleń na pracę, 95% w ogóle zarejestrowanych oświadczeń, 67% w ogóle studiujących cudzoziemców) i to oni odpowiadają za skokowy wzrost liczby obcokrajowców w regionie.
Napływ obywateli Ukrainy do Małopolski w latach 2011–2016
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie oraz Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie.
Z roku na rok zwiększa się różnorodność etniczna imigrantów, którzy otrzymują pozwolenie na pracę w województwie. O ile w 2011 roku możliwość legalnego zatrudnienia w Małopolsce otrzymali obywatele z 61 państw, o tyle w 2016 r. już z 74.
Liczba zezwoleń na pracę wydanych przez Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie w 2016 roku
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie oraz Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie.
Imigranci przyjeżdżający do województwa wskazali następujące argumenty, które zadecydowały o wyborze nowego miejsca zamieszkania:
• związane z rynkiem pracy (m.in. korzyści finansowe, możliwość podjęcia ciekawej pracy, możliwość podjęcia legalnej pracy),
• związane z siecią kontaktów interpersonalnych (m.in. korzenie rodzinne, polecenia znajomego),
• związane z rozwojem osobistym (m.in. chęć zmiany, ciekawość),
• związane z regionem (m.in. atrakcyjność turystyczna, łatwa dostępność komunikacyjna Krakowa).
W ruchu międzywojewódzkim najwięcej nowych mieszkańców napłynęło do Małopolski w latach 2013–2015 z województw sąsiadujących – śląskiego (32,5%), podkarpackiego (21,1%) oraz świętokrzyskiego (11,5%). Migrujący z województw podkarpackiego i świętokrzyskiego na nowe miejsce zamieszkania w większości wybierali Kraków (odpowiednio 61,8% oraz 64,5%). Wśród osób, które przeprowadziły się z województwa śląskiego, tylko nieco ponad 30% wybrało Kraków. Istotny, bo ponad 13-procentowy, jest udział powiatu oświęcimskiego jako kierunku napływu ludności. Inne województwa, dla mieszkańców, których Małopolska była w ostatnich latach popularną destynacją, to lubelskie, mazowieckie, dolnośląskie i łódzkie.
Zapraszamy do zapoznania się z raportem.
