Małopolskie Obserwatorium
Rozwoju Regionalnego

Małopolskie Obserwatorium Rozwoju Regionalnego zaprasza do zapoznania się z raportem z badania Potencjał eksportowy przedsiębiorstw w Małopolsce, przedstawiającym obraz małopolskiego eksportu. W publikacji opisano m.in. kierunki małopolskiego eksportu, jego wartość, główne produkty eksportowe, kondycję małopolskich eksporterów oraz scenariusze rozwoju eksportu do 2020 r.

Wartość małopolskiego eksportu w 2015 roku wyniosła 8,5 mld euro, natomiast wartość eksportu w całym kraju to 176,3 mld euro. W stosunku do roku poprzedniego eksport w Małopolsce wzrósł o 8%, natomiast o 11% powiększył się eksport Małopolski w okresie 2013–2015 (co stanowiło piąty najlepszy wynik w kraju). W Małopolsce eksportuje 3,4 tys. firm (czwarte miejsce w kraju).

Wykres 1. Wartość eksportu Małopolski i Polski w latach 2006-2015 (mln euro)

[iframe src=”https://docs.google.com/spreadsheets/d/1tLugN8zch3NtpT0cbWwfVTsYVl16NKCCqCiyIiKUyLc/pubchart?oid=1284180503&format=interactive”]

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych pochodzących z Izby Celnej w Warszawie oraz: Małopolskie Obserwatorium Gospodarki, Handel zagraniczny w Polsce i Małopolsce w latach 2009–2010, Kraków 2011.

Najważniejszym partnerem handlowym Małopolski są Niemcy. W 2015 roku eksport do tego kraju wyniósł ponad 2 mld euro. Z kolei do krajów starej Unii (UE–15) trafiły towary i usługi o wartości 5 mld euro. O 19% zwiększył się eksport Małopolski w latach 2014–2015 do krajów starej Unii. Eksport na tym kierunku zapewnia 60% całej wartości eksportu. Eksport do nowych krajów Unii (UE–12), wyniósł 2,1 mld euro (prawie 25% wartości całkowitej eksportu).

Wartość eksportu w 2015 roku na rynki wschodnich sąsiadów, to 363 mln euro (Rosja, Ukraina, Białoruś), a rynki Dalekiego Wschodu 136 mln euro. Ponad 52% małopolskiego eksportu kierowane jest do pięciu największych odbiorców: Niemiec, Czech, Francji, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Eksport województwa małopolskiego odznacza się silną koncentracją geograficzną (71% eksportu trafiało do 10 największych odbiorców). Specyfiką małopolskiego eksportu w stosunku do krajowego jest znaczna ekspansja na rynki Słowacji i Czech. Małopolski eksport w niewielkim stopniu wychodzi poza Europę. W dalszej kolejności partnerzy firm z regionu pochodzą z Azji i Ameryki Północnej (Stany Zjednoczone). Podobnie kształtuje się sytuacja w imporcie. Tak naprawdę poza Europą znaczący strumień przywozu pochodzi jedynie z Azji.

Mapa. Wartości eksportu w Polsce i Małopolsce w podziale na kontynenty (mld euro)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych pochodzących z Izby Celnej w Warszawie.

Małopolski eksport można określić jako silnie skoncentrowany pod względem towarowym. Aż 63% jego wartości przypada na 100 produktów. Odpowiednio 25 wiodących produktów generowało 39% wartości eksportu, a 5 produktów dawało w ujęciu wartościowym 15% przychodów z eksportu. Warto dostrzec silną tendencję wzrostu eksportu produktów związanych z branżą motoryzacyjną (Ciągniki drogowe, Chłodnice do pojazdów samochodowych, Sprzęt elektryczny, oświetleniowy w pojazdach silnikowych, Amortyzatory układu zawieszenia do pojazdów samochodowych). Na drugim miejscu, wśród specjalności eksportowych, znajdują się wyroby przemysłu chemicznego z głównymi produktami, jak: Kauczuk styrenowo-butadieniowy i Poliamid.

Podczas badania zidentyfikowano branże kluczowe w eksporcie Małopolski: Informacja i komunikacja; Przetwórstwo przemysłowe; Maszyny i urządzenia, sprzęt elektryczny i elektrotechniczny; Sprzęt transportowy; Produkty przemysłu chemicznego. Można wskazać także branże aspirujące do uzyskania statusu branży kluczowej np.: Metale nieszlachetne i wyroby; Przetwory spożywcze; Gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją. Biorąc pod uwagę w szczególności wyniki analizy jakościowej (zgodność ze Strategią na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju), jako kluczową grupę produktów należy wskazać: Meble.

Przeanalizowane zostały możliwe scenariusze rozwoju eksportu do 2020 roku: scenariusz I. Kontynuacja korzystnych trendów – zgodnie z prognozą w roku 2020 eksport Małopolski wyniesie 10,3 mld euro, import osiągnie poziom 9,4 mld euro, a dodatnie saldo wymiany ukształtuje się na poziomie 0,9 mld euro. Scenariusz II. Przejściowe zakłócenia w eksporcie – w roku 2020 wartość małopolskiego eksportu wyniesie 9,27 mld euro, importu 9,4 mld euro, zaś saldo wymiany będzie ujemne na poziomie 0,13 mld euro. Scenariusz III. Silny wzrost zaangażowania w wymianę handlową – w 2020 roku eksport Małopolski wyniesie 11,5 mld euro, a import 11,33 mld euro. Nadwyżka handlowa osiągnie poziom 0,17 mld euro. Można zatem mówić w Małopolsce o ukształtowaniu się trendu rosnącego eksportu.

Badanie kondycji małopolskich eksporterów pokazuje, że 61% przedsiębiorstw jest zadowolonych ze swojej bieżącej kondycji. Aż 64% firm zamierza w najbliższej przyszłości wejść na nowe rynki eksportowe. Większość przedsiębiorstw (83%) stosuje eksport bezpośredni, co dobrze świadczy o ich potencjale eksportowym. Własną placówkę handlową za granicą ma jedynie 3% badanych. Zdecydowana większość (96%) zadeklarowało, że nawiązuje kontakty z partnerami zagranicznymi samodzielnie. Jednocześnie 22% stwierdziło, że korzysta z usług pośredników w tym zakresie. Dwie na trzy firmy w województwie eksportują pod własną marką. Trzy na cztery przedsiębiorstwa wskazały, że podejmują działania w zakresie wzrostu konkurencyjności oferty eksportowej. Co drugi eksporter deklaruje, że zamierza wprowadzić nowe, dotychczas nieprodukowane produkty/usługi, aby podnieść atrakcyjność ofert eksportowej. Jest to najczęściej wskazywany sposób poprawy konkurencyjności oferty eksportowej. Na drugim miejscu, jako najczęściej wskazywana odpowiedź (45%) znalazła się poprawa jakości produktów/usług. Eksporterzy najczęściej oczekują od administracji publicznej promocji firm/produktów/usług regionalnych poza granicami Polski (53%) oraz pomocy w poszukiwaniu partnerów zagranicznych (47%). Wśród niepokojących zjawisk zdiagnozowanych u małopolskich eksporterów należy wymienić brak planu/strategii rozwoju swojej działalności u niemal połowy badanych przedsiębiorstw. Z kolei 68% badanych podmiotów nigdy nie korzystała z żadnej formy finansowych zabezpieczeń transakcji z zagranicą.

Zapraszamy do zapoznania się z raportem z badania i streszczeniem!