Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych w Małopolsce w 2019 roku
Przedstawiamy dwuczęściowy raport „Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych w Małopolsce w 2019 roku”. Raport został opracowany na podstawie danych pochodzących z 1 636,3 tys. dokumentów PIT-11 udostępnionych przez Izbę Administracji Skarbowej w Krakowie.
Analiza zawiera informacje o podatnikach, którzy w 2018 roku uzyskali przychody z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej. Część pierwsza obejmuje ogólne zagadnienia dotyczące podatników, m.in. informacje na temat struktury gospodarki na podstawie zbiorów podatników, ich liczby, siedziby, kwestię mobilności, a także analizę rodzajów działalności. Druga część raportu to analiza informacji o podatnikach – osobach fizycznych zamieszkałych na terenie województwa małopolskiego, w podziale na powiaty.
Mniej informacji podatkowych
Rok 2019 przyniósł wyhamowanie szybkiego wzrostu liczby wydanych informacji PIT-11, a nawet niewielki spadek w stosunku do poprzedniego roku. Za ich spadek odpowiedzialne są m.in. postępujący od kilku lat w Małopolsce spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym, rosnący udział obcokrajowców nie będących rezydentami podatkowymi, ograniczenie w handlu, który mógł się przełożyć na ograniczenie w powszechnym w latach poprzednich zatrudnianiu studentów w weekend, stabilizacja gospodarki, skutkująca również zmniejszoną rotacją pracowników, a więc i mniejszą liczba wydawanych informacji podatkowych.
Jedynie w trzech powiatach, tj. limanowskim, miechowskim i wielickim liczba wydanych informacji podatkowych PIT-11 zwiększyła się w 2019 roku w stosunku do poprzedniego roku. Najgłębszy spadek odnotowany został w mieście Nowy Sącz oraz powiatach oświęcimskim i olkuskim. W przekrojach gminnych odnotowano wzrost liczby wydanych dokumentów PIT-11 w 59 przypadkach. Wiodąca w tym przypadku jest Igołomia-Wawrzeńczyce, w której odnotowano przyrost 15,8%.
Wykres 1. Liczba informacji o uzyskanych dochodach przekazanych podatnikom zamieszkałym w Małopolsce w latach 2013-2019
Źródło: opracowanie własne
Region mocny usługowo
Małopolska to region gospodarczo oparty na usługach. Widać to wyraźnie w zbiorze podatników podatku dochodowego. Najliczniejszą grupę (36,7% podatników z Małopolski) stanowią tu podatnicy zatrudnieni w tzw. „pozostałych usługach”, obejmujących oświatę, ochronę zdrowia, pomoc społeczną, administrację, naukę itp. Drugą grupą pod względem liczebności (30,5% małopolskich podatników) są usługi związane z handlem, transportem, gospodarką magazynową, gastronomią, zakwaterowaniem, informacją i komunikacją. Na trzecim miejscu jest przemysł, rozumiany nie tylko jako działalność wytwórcza, ale również jako górnictwo, wytwarzanie i dystrybucja energii – 20,5% podatników. W dalszej kolejności znajdują się: budownictwo (8,2% wydanych informacji podatkowych), działalność finansowa i ubezpieczeniowa wraz z obsługą rynku nieruchomości – 3,6%, rolnictwo i pokrewne – 0,6%.
Lokalnie struktura gospodarcza odpowiada zlokalizowanym na tym terenie zakładom pracy. Tak więc na przykład w powiatach brzeskim, dąbrowskim, miechowskim i proszowickim, dominują przedsiębiorstwa zaliczone do sekcji „Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo” (odsetek PIT-11 wydanych z firm był niemal jednakowy i wynosił 0,9%). Przemysł to zdecydowana domena powiatu oświęcimskiego – 37,2% informacji podatkowych przeznaczonych dla podatników, wydanych przez przedsiębiorstwa przemysłowe (również kopalnie, elektrownie, wodociągi itp.). Na kolejnych miejscach są powiaty Małopolski Zachodniej: wadowicki – 33,9% i olkuski – 33,3%. Budownictwo to z kolei specjalizacja w powiatach brzeskim – 16,8%, limanowskim – 16,3% i nowosądeckim – 14,7%. W tym przypadku odnotowano jednak największy spadek ilościowy wydanych informacji PIT-11. Grupa „handel, naprawy, transport, magazynowanie, zakwaterowanie, gastronomia, informacja i komunikacja” jest charakterystyczna dla powiatu tatrzańskiego – 42,7% i miechowskiego – 35,3%. Finanse i ubezpieczenia wraz z obsługą nieruchomości to domena Krakowa – 5,3%, a „pozostałe usługi” skoncentrowane są w miastach na prawach powiatu, z wiodącą rola Krakowa – 44,0%.
Wykres 2. Liczba informacji o uzyskanych dochodach przekazanych podatnikom zamieszkałym na terenie Małopolski wg grup sekcji PKD
Źródło: opracowanie własne
Praca w swoim miejscu zamieszkania ale liczy się też mobilność
Rynek pracy kształtują w Małopolsce zarówno firmy miejscowe, mające swoją siedzibę tutaj, jak i poprzez swoje przedstawicielstwa, oddziały, zakłady, sklepy, ale również dzięki zatrudnianiu pracowników dojeżdżających do pracy w ich siedzibach. Dotyczy to na ogół terenów nadgranicznych w sąsiednich województwach, gwarantujących w miarę akceptowalny czas dojazdu. W 2018 roku około 2/3 podatników zamieszkałych w Małopolsce świadczyło pracę w miejscowości zamieszkania. Odsetek ten jest dosyć stabilny i w niewielkim stopniu różni się w poszczególnych latach. W powiatach wartość jest zdecydowanie bardziej zróżnicowana, mieszcząc się w przedziale od 42,6% w powiecie wadowickim, do 91,3% w przypadku Krakowa.
Zauważalny jest stopniowo rosnący udział firm zlokalizowanych w Małopolsce w wydawanych informacjach podatkowych PIT-11 dla mieszkańców regionu. W latach 2015 – 2019 udział ten wzrósł o ponad 2 punkty procentowe, z 78,1% do 80,2%. W różnych regionach wygląda to różnie, i tak na przykład w powiecie oświęcimskim płatnicy z Małopolski wystawili 55,05% wszystkich informacji podatkowym PIT-11 mieszkańcom tego powiatu, w powiecie chrzanowskim z wartością na poziomie 66,1%, z kolei w powiecie myślenickim ta wartość wyniosła 89,1%, a w bocheńskim z 88,5%.
Niższe wartości wskaźnika w powiatach zachodniej części województwa podyktowane są silnym oddziaływaniem gospodarczym Śląska, jak również lokalizacją na terenie Małopolski oddziałów lub zakładów firm z województwa śląskiego (np. kopalni), generujących duży rynek pracy. Z kolei powiaty na wschodniej stronie województwa mają dokładnie odwrotny problem – brak na ich terenie odpowiedniej podaży miejsc pracy wymusza migrację – bądź to do miasta powiatowego, bądź jeszcze dalej.
Jeśli chodzi o udział procentowy w rynku pracy płatników z innych województw, to ponad 1-procentowy udział odnotowały województwa:
- mazowieckie – 8,5%
- śląskie – 5,1%
- wielkopolskie – 1,5%
- dolnośląskie– 1,1%
- podkarpackie – 1,1%
Za wyjątkiem Wielkopolski, udział płatników z tych województw w liczbie wydanych informacji podatkowych podatnikom z Małopolski w okresie 2015-2019 malał.
Mapa 1. Odsetek informacji podatkowych PIT-11 wydany przez płatników mających siedzibę w Małopolsce
Źródło: opracowanie własne
Zapraszamy do szczegółowego zapoznania się z raportami:
Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych w Małopolsce w 2019 roku oraz Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych w Małopolsce w 2019 roku. Część II
